یادگیری تحلیل تکنیکال در دنیای معامله‌گری در بازارهای مالی، به اندازه‌ی آموزش خواندن و نوشتن جهت فراگیری دانش اساسی، حیاتی و تاثیرگذار خواهد بود. این آموزش نه تنها ضروری است بلکه نیاز به توسعه و بهبود مستمر دارد. 

شروع یادگیری تحلیل تکنیکال، اولین گام برای تبدیل شدن به یک تحلیل‌گر حرفه‌ای در این زمینه خواهد بود که توسط بسیاری از متخصصین این حوزه ترجیح داده می‌شود و به تدریج، دانش و مهارت‌های خود را به سطح حرفه‌ای ارتقا می‌دهند. 

این روش، به دلیل سهولت یادگیری نسبت به سایر فنون تحلیلی، یکی از رایج‌ترین روش‌های بررسی بازارهای مالی به شمار می‌رود. علاوه‌بر این، استفاده از این روش نسبت به دیگر روش‌های تحلیلی، به زمان کمتری نیاز دارد؛ در این مقاله قصد داریم، به بررسی و آموزش تحلیل تکنیکال بپردازیم.

تحلیل تکنیکال چیست؟

تحلیل تکنیکال، به‌عنوان یک روش‌ شناسایی جهت بررسی بازار‌های مالی به‌کار می‌رود که این تحلیل با تکیه بر داده‌های قیمتی و حجم‌های معاملاتی قبلی، به‌همراه الگوهای نموداری و شاخص‌های فنی، روند آینده بازار را پیش‌بینی می‌کند. 

این روش تأکید ویژه‌ای بر تحلیل نمودارهای قیمت و حجم معاملات دارد؛ چون معتقد است که این عوامل می‌توانند الگوهایی مشخصی را آشکار سازند که بازتاب‌دهنده رفتارهای خرید و فروش در بازار هستند. 

به‌طور معمول، تجزیه و تحلیل فنی شامل استفاده از انواع نمودارها مانند نمودارهای شمعی، خطوط روند و شاخص‌های فنی نظیر میانگین‌های متحرک و الگوهای نموداری مانند سر و شانه‌ها است. 

این روش برای تریدرها و سرمایه‌گذاران به‌عنوان ابزاری حیاتی جهت تصمیم‌گیری در مورد زمان ورود و خروج از موقعیت‌های بازاری به کار می‌رود. علاوه‌بر این، ابزارهایی وجود دارد که به تریدرها امکان می‌دهد تحلیل‌های فنی دقیق‌تری از معاملات خود ارائه دهند.

اگر  به دنبال پلنی هستید که بدون چالش شما را در سریع‌ترین زمان ممکن به سودآوری در معاملات برساند، پیشنهاد میکنیم مطلب همه چیز درباره پلن بدون چالش فاندآپ را بخوانید.

مفاهیم پایه‌ای تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال، همانند سایر روش‌های تحلیلی، شامل مفاهیم بنیادین و کلیدی است. درک این مفاهیم اساسی به فهمیدن چارچوب کلی تجزیه و تحلیل فنی کمک شایانی می‌کند. عناصر اولیه مانند خطوط روند، سطوح حمایت و مقاومت و همچنین ابعاد دیگر مانند اندیکاتورها و ابزارهای تحلیلی، ساختار این نوع تحلیل را می‌سازند. 

کاربرانی که از تجزیه و تحلیل فنی بهره می‌برند، به این باورند که رویدادهای گذشته می‌توانند در آینده تکرار شوند. در نتیجه، با مطالعه‌ی دقیق نمودارها، به الگوهای تکراری دست می‌یابند و با بررسی تکرار این الگوها در روند قیمتی، تصمیم‌گیری‌های خود را شکل می‌دهند.

انواع قیمت در تحلیل تکنیکال

در تجزیه و تحلیل تکنیکال ارز دیجیتال و دیگر بازار‌های مالی، چهار نوع قیمت اصلی شامل قیمت‌های افتتاحیه (Opening)، پایانی (Closing)، بیشینه (High) و کمینه (Low) تعریف می‌شوند. این قیمت‌ها در بازه‌های زمانی متنوعی مانند روزانه، هفتگی، ماهانه و ساعتی روی نمودارهایی مانند کندل استیک، مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در بازارهای متداول مانند سهام، تعریف قیمت‌های افتتاحیه و پایانی با بازارهای رمز ارز که بدون وقفه 24 ساعته کار می‌کنند، متفاوت خواهد بود. 

به طور مثال، در بازار بورس، دارای ساعات کاری مشخصی در طول هفته است؛ در حالی که رمز ارزها به‌طور مداوم در دسترس هستند. این تفاوت در تعریف زمان‌های قیمت‌گذاری در بازارهای مختلف مشهود خواهد بود.

برای آموزش کامل  اصول مدیریت ریسک در ترید و معرفی انواع ابزارهای کنترل ریسک پیشنهاد میدهیم این مطلب از ایزفاند را مطالعه کنید.

مفاهیم تحلیل تکنیکال ساده 

برای آغاز یادگیری تحلیل تکنیکال، ضروری است که با مفاهیم اساسی و کلیدی این روش آشنا شویم؛ در ادامه، جزئیاتی در مورد هر یک از این مفاهیم ارائه خواهد شد که بسیار ساده هستند:

نمودار قیمت چیست؟

اگر یک نمودار رسم کنیم که در آن، محور عمودی نشان‌دهنده مقیاس قیمت و محور افقی نشان‌دهنده مقیاس زمان باشد و قیمت‌های مربوط به بازار یا محصولی خاص را بر اساس زمان بر روی این نمودار قرار دهیم، به آن نمودار قیمت می‌گویند. این نمودار شامل دنباله‌ای از قیمت‌های ثبت‌شده برای یک کالا یا سهم در بازه‌های زمانی مشخص است. 

انواع نمودار قیمت در تحلیل تکنیکال

اگر در پلتفرم‌های تجاری یا وب‌سایت‌هایی همچون «تریدینگ ویو» (TradingView) به بررسی نمودارهای قیمتی دارایی‌هایی نظیر «بیت کوین» (Bitcoin) یا جفت‌ارز یورو/دلار (EUR/USD) پرداخته باشید، خواهید دید که نوسانات قیمت این دارایی‌ها در بازه‌های زمانی متفاوت به شکل گرافیکی و معمولاً با استفاده از رنگ‌های قرمز و سبز به نمایش گذاشته می‌شود که به عنوان نمودار قیمتی شناخته خواهند شد.

هر یک از این شکل‌های گرافیکی، اطلاعات کلیدی نظیر قیمت شروع، قیمت پایان و کمینه و بیشینه قیمت‌ها در آن بازه زمانی را در بر می‌گیرد؛ در ادامه، به بررسی معروف‌ترین نمودار‌های قیمتی در تحلیل تکنیکال خواهیم پرداخت:

1. نمودار خطی 

یکی از ساده‌ترین روش‌های نمایش تغییرات قیمت دارایی‌های مختلف، استفاده از نمودار خطی است. این نمودار، که به آن Line Chart نیز می‌گویند، تنها با یک خط، تغییرات قیمت دارایی مورد نظر را در طول زمان نشان می‌دهد. 

نمودار خطی، به دلیل سادگی بالای خود، غالباً در مواقعی استفاده می‌شود که هدف، درک کلی از روند قیمت دارایی است. با یک نگاه به نمودار خطی، می‌توان به سرعت تحولات قیمتی رمزارزها، جفت ارزها یا سایر دارایی‌ها را درک کرد. 

1. نمودار میله‌ای 

Bar Chart یا نمودار میله‌ای، روش دیگری جهت نمایش تغییرات قیمت دارایی‌های مختلف است که اطلاعات دقیق‌تری نسبت به نمودار خطی ارائه می‌دهد. با کمک نمودار میله‌ای، می‌توان اطلاعاتی مانند قیمت شروع، پایانی و کمینه و بیشینه قیمت‌ها را در یک دوره زمانی معین فهمید.

• نمودار هیکن آشی

نمودار هیکن‌آشی که یک نوع خاص از نمودار شمعی ژاپنی به‌شمار می‌رود، با به‌کارگیری فرآیند میانگین‌گیری ترسیم می‌شود. در واقع، عبارت «هیکن‌آشی» در زبان ژاپنی به معنای «میله میانگین» است و به همین دلیل، کندل‌های حاصل از این نمودار دارای داده‌های کمتری هستند که خارج از معمول باشند.

در نمودار هیکن‌آشی، مانند نمودارهای میله‌ای و شمعی سنتی، از چهار داده اصلی برای ترسیم استفاده می‌شود که شامل قیمت شروع، پایان، کمترین و بیشترین قیمت در دوره زمانی مورد نظر هستند.

استفاده از الگو‌ها در تحلیل تکنیکال

در عرصه تحلیل تکنیکال، انواع مختلفی از الگوها وجود دارند که آشنایی با آن‌ها می‌تواند به بهبود تحلیل‌ها و در پی آن، انجام معاملات مؤثرتر منجر شود؛ به طور خلاصه، این الگوها به سه گروه اصلی تقسیم‌بندی می‌شوند: 

• الگوهای شمعی
• الگوهای کلاسیک
• الگوهای هارمونیک

برای کسانی که تازه با این الگوها آشنا می‌شوند، پیشنهاد می‌شود ابتدا با الگوهای شمعی شروع کنند تا درک بهتری از مبانی این تکنیک‌ها به دست آورند. 

استفاده از سطوح حمایت و مقاومت

معمولاً در زمان‌هایی که ارزش یک دارایی کاهش می‌یابد، با نزدیک شدن به نقطه‌ای موسوم به «سطح حمایت»، روند نزولی آن متوقف خواهد شد. این سطح به نوعی از کاهش بیشتر قیمت پشتیبانی می‌کند و جلوی افت گسترده‌تر آن را می‌گیرد. 

در سوی دیگر، زمانی که قیمت دارایی در حال افزایش است، با رسیدن به نقطه‌ای به نام «سطح مقاومت»، روند صعودی متوقف می‌شود و از افزایش بیشتر قیمت جلوگیری می‌کند؛ این تعاریف اولیه‌ای از سطوح حمایت و مقاومت به‌شمار می‌روند. 

استفاده از روند‌ها در تحلیل تکنیکال

روندهای قیمتی، به مسیر کلی حرکت قیمت‌ها در نمودارهای مالی اطلاق می‌شود و می‌توانند شامل روند صعودی یا نزولی باشند. جهت شناسایی دقیق‌تر این روندها، استفاده از خطوط روند امری مرسوم است. 

زمانی که خطوطی که نقاط کف (دره‌های) نمودار را در یک روند صعودی به هم متصل می‌کنند، یک خط روند صعودی تشکیل می‌دهند که این خط می‌تواند برای پیش‌بینی زمان‌های احتمالی تغییر جهت قیمت‌ها مورد استفاده قرار گیرد. 

در مقابل، در یک روند نزولی، با اتصال نقاط سقف (اوج‌های) نمودار، خط روند مقاومتی به وجود می‌آید که قادر خواهد بود در هنگام تغییر جهت قیمت‌ها به سمت صعود، به عنوان یک سطح مقاومت عمل کند.

مفاهیم آموزش تحلیل تکنیکال پیشرفته

تاکنون درباره‌ی مفاهیم پایه و اصول اولیه‌ی تحلیل تکنیکال صحبت کرده‌ایم. مطالبی پیچیده‌تر در زمینه‌ی تحلیل تکنیکال وجود دارد که به تحلیلگران اجازه می‌دهد تا رفتار بازار‌های مالی را دقیق‌تر پیش‌بینی کنند؛ در ادامه، قصد داریم تا مفاهیم پیشرفته‌ی تحلیل تکنیکال را با تکیه بر ابزارهای کلیدی آن بررسی کنیم.

ایچیموکو در تحلیل تکنیکال

ابر ایچیموکو که به‌عنوان یکی از پیشرفته‌ترین ابزارهای تحلیلی در بازارهای مالی شناخته می‌شود، اصالتاً توسط ژاپنی‌ها توسعه یافته است. این اندیکاتور،  در بازه‌های زمانی متفاوت از جمله دقیقه‌ای تا هفتگی، اثربخشی قابل‌توجهی دارد. 

شکل منحصربه‌فرد ابر ایچیموکو به معامله‌گران امکان می‌دهد تا به سرعت جهت حرکت بازار را (چه صعودی و چه نزولی) تشخیص دهند.

فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

دنباله فیبوناچی، که از اعدادی پیوسته تشکیل شده است (…،۰،۱،۱،۲،۳،۵،۸،۱۳،۲۱،۳۴)، ابتدا توسط “لئوناردو فیبوناچی” کشف و معرفی شد. این دنباله با اعداد «صفر» و «یک» آغاز می‌شود و هر عدد بعدی در آن از جمع دو عدد قبلی بدست می‌آید. 

در عرصه بازارهای مالی، دنباله فیبوناچی به‌عنوان یک استاندارد قابل‌اعتماد جهت پیش‌بینی سطوح قیمتی آتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

پرایس اکشن در تحلیل تکنیکال

پرایس اکشن به‌عنوان یکی از شیوه‌های تحلیلی در بازارهای مالی شناخته می‌شود که از طریق آن می‌توان نمودارهای قیمتی دارایی‌ها را مورد بررسی قرار داد. 

در این میان، تعداد زیادی روش‌ها و فنون تحلیلی وجود دارند که به معامله‌گران امکان می‌دهند تا پیش‌بینی‌هایی در مورد قیمت‌های آینده دارایی‌ها در بازارهای مختلف انجام دهند و از این طریق، سودهایی را از پیش‌بینی‌های درست خود کسب کنند. 

اسیلاتور در تحلیل تکنیکال

اسیلاتور یکی از ابزارهای مهم در تحلیل تکنیکال است. این ابزار با کشیدن دو خط افقی در بالا و پایین نمودار، یک محدوده (باند) برای قیمت ایجاد می‌کند؛ سپس یک خط روند یا شاخص در این محدوده ترسیم می‌شود که بالا و پایین می‌رود. 

معامله‌گران این خط روند را جهت تشخیص شرایط خرید بیش از حد (Overbought) یا فروش بیش از حد (Oversold) یک دارایی به کار می‌برند.

واگرایی در تحلیل تکنیکال

واگرایی که یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل تکنیکال است، زمانی رخ می‌دهد که حرکت قیمت یک دارایی مانند بیت‌کوین با جهت حرکت یک اندیکاتور تکنیکال مانند اسیلاتور مغایرت داشته باشد. 

این پدیده که به دو دسته واگرایی مثبت و منفی تقسیم خواهد شد، می‌تواند نشان‌دهنده ضعف در روند جاری بازار باشد و گاهی اوقات حتی به تغییر در جهت روند فعلی منجر شود.

میانگین متحرک در تحلیل تکنیکال (Moving average)

میانگین متحرک، که با نام مووینگ اوریج (Moving Average یا MA) شناخته می‌شود، یکی از ابزارهای کلیدی در تحلیل تکنیکال به حساب می‌آید. 

این اندیکاتور با محاسبه میانگین قیمت یک دارایی یا ارز دیجیتال طی یک دوره زمانی معین، به تریدرها امکان می‌دهد تا از نوسانات لحظه‌ای قیمت فارغ شده و به تحلیل کلی‌تری از روند قیمت‌ها دست یابند. علاوه‌بر این، میانگین‌های متحرک می‌توانند به‌عنوان نشانگرهایی جهت تعیین سطوح حمایت و مقاومت مورد استفاده قرار گیرند.

شاخص قدرت نسبی در تحلیل تکنیکال (RSI)

شاخص قدرت نسبی، یا RSI، یک نوسانگر مومنتوم است که به اندازه‌گیری سرعت و جهت تغییرات قیمت یک سهم یا دارایی می‌پردازد. هدف از این اندازه‌گیری، تعیین کردن شرایطی خواهد بود که در آن دارایی احتمالا بیش از حد خریداری (Overvalued) یا فروخته شده (Undervalued) باشد.

RSI به شکل نوسانگری روی مقیاسی از صفر تا ۱۰۰ نمایش داده می‌شود و توسط J. Welles Wilder در سال ۱۹۷۸ توسعه یافته و در کتاب او با عنوان «مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملات تکنیکال» معرفی شده است.

واگرایی میانگین متحرک در تحلیل تکنیکال (MACD)

در حوزه‌ی تحلیل تکنیکال، MACD یا واگرایی میانگین متحرک، نقش حیاتی در ردیابی روندهای بازار دارد و معامله‌گران را با ارائه‌ی سیگنال‌های باارزش درباره‌ی حرکات قیمتی کوتاه‌مدت و تغییرات احتمالی در جهت بازار، یاری می‌رساند. 

به‌دلیل سادگی در استفاده و اثربخشی عمومی، این اندیکاتور به‌عنوان یکی از پرطرفدارترین ابزارهای تحلیلی شناخته شده است و این ویژگی‌ها حتی برای کسانی که تازه کار هستند نیز قابل فهم خواهد بود.

باند‌ بولینگر در تحلیل تکنیکال

اندیکاتور باند‌ بولینگر که برای نخستین‌بار در سال ۱۹۸۰ به‌دست جان بولینگر توسعه یافت، از یک ایده‌ پیشین برای بهبود یک ابزار تحلیلی دیگر ایجاد شد. این ابزار تحلیلی نقش کلیدی در تعیین نقاط خرید و فروش در بازارهای مالی مثل بازار ارزهای دیجیتال و سهام، به‌خصوص در شناسایی بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌های یک دارایی در طول یک دوره‌ی معین، دارد. 

اندیکاتور باند‌ بولینگر به‌واسطه‌ی تعیین‌کنندگی این سقف‌ها و کف‌های قیمتی در جریان معاملات، به‌عنوان یک ابزار تحلیلی برجسته به‌کار می‌رود.

ابزارهای تحلیل تکنیکال مفید کدامند؟

ابزارهای تحلیل تکنیکال، مجموعه‌ای از ابزار‌هایی هستند که به معامله‌گران کمک می‌کنند تا تصمیمات معقول‌تری در زمان خرید یا فروش اموال داشته باشند. با استفاده از این ابزارها، شناسایی الگوهای قیمتی و پیش‌بینی روندهای قیمتی ممکن می‌شود؛ در ادامه، به برجسته‌ترین ابزارهای در این زمینه اشاره خواهیم کرد:

• کانال‌ها
• اندیکاتور‌ها (Bollinger Band , Moving Average , MACD , RSI)
• الگوهای قیمتی( الگوی مثلث، الگوی مثلث متقارن، الگوی مثلث صعودی، الگوی مثلث نزولی الگوی گُوِه و…)
• نسبت‌های فیبوناچی
• امواج الیوت
• سطوح حمایت و مقاومت استاتیک و دینامیک

توجه داشته باشید که لازم نیست همیشه از تمام این ابزارها استفاده کنید؛ بلکه می‌توانید با انتخاب یک استراتژی مناسب و به‌کارگیری ابزارهای سازگار با آن، به تحلیلی دقیق و اثربخشی دست یابید.

مراحل ابتدایی نصب و راه‌اندازی نرم‌افزار متاتریدر 5 تا نحوه انجام معاملات را در صفر تا صد آموزش متاتریدر 5 [از نصب تا معامله] مطلب از ایزفاند را مطالعه کنید.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم به بررسی و آموزش تحلیل تکنیکال بپردازیم. تحلیل تکنیکال دامنه‌ای وسیع از دانش را دربرمی‌گیرد و معامله‌گران با توجه به استراتژی‌های خاص خود، از شاخص‌ها و الگوهای چارتی متفاوتی بهره می‌برند. 

پس از فراگیری این دانش و ابزارها، شما معامله‌گران باید سبک معاملاتی خویش را تعیین کنید و بر اساس نیازهای خود، ابزارهای مناسب را برگزینید.

منابع
corporatefinanceinstitute/ litefinance/ groww/ bajajfinserv/ moomoo