هنگام ورود به عرصه‌ای مانند بازارهای مالی که در آن انتخاب‌های فردی به منفعت یا زیان تبدیل می‌شوند، برخورداری از یک برنامه معاملاتی دقیق و قابل اجرا، می‌تواند تعیین‌کننده تفاوت میان پیروزی و ناکامی باشد. 

تریدینگ پلن که به عنوان دستورالعملی جامع عمل می‌کند، نقش مهمی در راهنمایی تصمیم‌گیری‌های معامله‌گر دارد و شامل موضوعاتی نظیر زمان‌بندی، مدیریت ریسک و اهداف سرمایه‌گذاری است. در این مقاله، به سوال تریدینگ پلن چیست؟ پاسخ می‌دهیم و به بررسی کامل آن می‌پردازیم.

تریدینگ پلن  یا برنامه معاملاتی چیست؟

پلن معاملاتی یک برنامه ساختاریافته و دقیق به حساب می‌آید که تمامی ابعاد فعالیت‌های معاملاتی فرد را در بر می‌گیرد. این طرح، اهداف معاملاتی، روش‌های ورود و خروج از معاملات، مدیریت ریسک و دیگر جنبه‌های مرتبط با معاملات مانند زمان‌بندی معاملات و انتخاب دارایی‌ها را شامل می‌شود. 

این برنامه از مجموعه‌ای قوانین و دستورالعمل‌ها تشکیل شده که بر مبنای تجزیه و تحلیل‌های بازاری و خصوصیات شخصیتی معامله‌گر ایجاد خواهد شد. هدف اصلی از تدوین پلن معاملاتی، کاهش خطرات مرتبط با فعالیت‌های مالی و بالا بردن شانس به دست آوردن سود است. 

پلن معاملاتی با تعیین اهداف و انگیزه‌های معامله‌گر آغاز می‌شود که در آن هدف‌های مالی و علل ورود به بازارهای مالی تعریف خواهند شد. پس از آن، استراتژی‌های معاملاتی مشخص می‌گردند که ممکن است براساس تحلیل تکنیکی، تحلیل بنیادی یا ترکیبی از این دو استوار باشد.

تفاوت بین استراتژی و برنامه معاملاتی

پلن معاملاتی نمونه‌ای از قوانین و دستورالعمل‌هایی است که جهت به اجرا درآوردن عملیات‌های مالی و سرمایه‌گذاری طراحی شده‌اند. Trading Plan، شامل عناصری مانند میزان سرمایه لازم برای سرمایه‌گذاری، مشخص کردن حداکثر سود و حداقل زیان در معاملات، برنامه‌ریزی زمان‌بندی جهت اجرای معاملات و تعیین سقف ریسک در هر تراکنش خواهد بود. 

از سوی دیگر، استراتژی معاملاتی به‌عنوان یک نقشه عملیاتی تنظیم می‌شود که صرفاً برای انجام معاملات و پیش‌بینی نوسانات بازار به کار می‌رود و احتمال دارد که شامل به‌کارگیری تحلیل‌های تکنیکی، بنیادی یا استفاده از دیگر روش‌های معاملاتی باشد. 

به‌طور خلاصه، پلن معاملاتی برای تعیین جزئیات فنی و مالی معاملات استفاده خواهد شد، در حالی‌که استراتژی معاملاتی بیشتر به منظور تبیین تکنیک‌ها و روش‌های معاملاتی به کار گرفته می‌شود.

بررسی صفر تا صد گرفتن سرمایه برای ترید، در این مطلب بخوانید.

اهمیت تریدینگ پلن

کارشناسان، تاکید دارند که بدون تدوین یک برنامه معاملاتی منسجم، هرگونه سرمایه‌گذاری در معرض خطر است. برنامه‌ای که به‌صورت مکتوب و با تحقیق و بررسی‌های دقیق آماده شده و به تاجر در اتخاذ تصمیماتی آگاهانه کمک می‌کند؛ به‌طور کلی، یک طرح معاملاتی کارآمد به شما این امکان را می‌دهد که:

1. تحقیقات بازار و فعالیت‌های تجاری‌تان را به خوبی سازماندهی کنید. 
2. اهداف تجاری خود را برگزینید.
3. و پس از ورود به معامله، احساسات و ریسک‌های معاملاتی خود را مدیریت کنید.

ساختار برنامه‌های معاملاتی می‌تواند متفاوت باشد. سرمایه‌گذاران معمولاً برنامه‌های معاملاتی خود را بر اساس اهداف شخصی‌شان شخصی‌سازی می‌کنند. طرح معاملاتی نه‌تنها اقدامات لازم برای دستیابی به موقعیت‌های مطلوب را تشریح می‌کند، بلکه زمان‌های مناسب برای خروج از معاملات را نیز اعلام می‌دارد. 

علاوه‌بر این، برنامه معاملاتی تعیین خواهد کرد که چه میزان سرمایه در هر معامله در معرض خطر قرار می‌گیرد و چگونه اندازه‌گیری موقعیت‌ها صورت می‌پذیرد.

ریسک های برنامه های معاملاتی

عوامل متعددی از جمله وضعیت مالی فردی تریدر، اهداف او در سرمایه‌گذاری، میزان ریسک‌پذیری و نیز تجربه و دانش او از بازارهای مالی، در ارزیابی تحمل خطر توسط معامله‌گران مؤثر هستند. پر کردن یک پرسشنامه‌ی تحمل ریسک یا برگزاری جلساتی با یک مشاور مالی می‌تواند در شناسایی سطح تحمل ریسک شما کمک‌کننده باشد.

چگونه برنامه معاملاتی را ایجاد کنیم؟

برای راه‌اندازی یک برنامه معاملاتی موفق، نکات زیر را مد نظر قرار دهید:

• تعیین انگیزه‌های معاملاتی: 

اولین گام، شناسایی انگیزه‌های شما برای معامله و زمان‌بندی دلخواه برای انجام معاملات است. پیش از تدوین برنامه، باید به این سوال پاسخ دهید که چرا و چه زمانی قصد دارید معامله کنید.

• انتخاب سبک معاملاتی: 

در مرحله دوم، باید سبک معاملاتی خود را مطابق با شخصیت، فرهنگ و ترجیحاتتان در معامله تعیین کنید. گزینه‌های مختلف شامل معاملات روزانه، نوسانی، موقعیتی و سرمایه‌گذاری بلندمدت است. انتخاب سبک باید با اهداف و بازه‌های زمانی که تعیین کرده‌اید، سازگار باشد.

• توسعه استراتژی معاملاتی: 

گام بعدی، طراحی و توسعه یک استراتژی مشخص است که نحوه نگرش و تعامل شما با بازارها را تعیین می‌کند. این استراتژی احتمالا شامل استفاده از شاخص‌های فنی، تحلیل بنیادی یا ترکیبی از هر دو باشد.

هنگام تدوین استراتژی، مهم است که تاکتیک‌های ورود و خروج، رویکردهای مدیریت خطر و قوانین تعیین اندازه موقعیت‌ها را مشخص کنید.

• داشتن انتظارات منطقی و واقع‌بینانه:

معامله‌گری راهی مطمئن و قطعی جهت دستیابی به ثروت نیست و خطرات اختصاصی به خود را به همراه دارد. ضروری است که نسبت به بازدهی معاملات خود دیدگاهی منطقی داشته باشید و  احتمال خسارت‌ها را در نظر بگیرید. از تعقیب سودهای آنی و ریسک‌های نابجا در سرمایه‌گذاری‌های معاملاتی خودداری کنید.

• تنظیم سطح ریسک پذیری 

شما باید چه مقدار از دارایی‌هایتان را در یک معامله به خطر بیندازید؟ این بستگی به سبک معاملاتی و تحمل ریسک شما دارد. سطح ریسک می‌تواند متغیر شود؛ اما معمولاً باید در حدود ۱٪ تا ۳٪ از پرتفوی شما در یک روز معاملاتی باشد.

این بدان معناست که اگر در هر زمانی به این حد از ریسک دست یافتید، باید از بازار خارج شده و در آن روز بیشتر معامله نکنید. اگر شرایط مناسب نیست، باید استراحت کنید و در روز دیگری مجدداً وارد بازار شوید.

• بررسی دقیق بازار 

جهت شناسایی فرصت‌های تجاری بالقوه، انجام یک تحلیل عمیق و دقیق از بازار ضروری است. این تحلیل باید بخش مهمی از استراتژی معاملاتی شما را تشکیل دهد. 

به بررسی نمودارها بپردازید، دینامیک‌های بازار را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهید و اخبار و نماگرهای اقتصادی را با دقت دنبال کنید. در حقیقت، مهم است که گاهی از درگیری‌های روزمره فاصله گرفته و به تحلیل جامع و کلی بازار بپردازید.

• پیروی دقیق از برنامه‌ی معاملاتی خود را اولویت قرار دهید 

زمانی که برنامه‌ی معاملاتی‌تان را تدوین کرده‌اید، مهم است که به آن وفادار بمانید. از هرگونه وسوسه جهت ترک ناگهانی برنامه‌ی خود به شدت پرهیز کنید. 

بازارها به گونه‌ای طراحی شده‌اند که امکان دارد واکنش‌های عاطفی مانند ترس یا حرص را در شما برانگیزند. به خود آموزش دهید که در زمان انجام یا خروج از معاملات، انضباط، نظم و استواری را حفظ کنید.

• به نظارت و ارزیابی دائمی اهمیت دهید 

ثبت دقیق جزئیات تجاری نظیر نقاط ورود و خروج، دلایل انجام معاملات و تحلیل نتایج بسیار حیاتی است. بازبینی و ارزیابی مداوم معاملات به شما کمک می‌کند تا به یک معامله‌گر ماهر تبدیل شوید. 

این روند همچنین به شما اجازه می‌دهد که الگوها، نقاط قوت و فرصت‌های بهبود عملکرد خود را شناسایی کنید.

مزایای تریدینگ پلن

•  تسهیل فرایند معاملاتی 

هنگامی که شما به دقت می‌دانید چه اقداماتی باید انجام دهید، اجرای آن‌ها آسان‌تر می‌شود. طرح معاملاتی تمام استانداردهای لازم را پیش از گرفتن تصمیمات معاملاتی مشخص می‌کند. با نادیده گرفتن عوامل مزاحم و احساسی، برنامه‌ی معاملاتی‌تان شما را در مسیر درست راهنمایی خواهد کرد.

• افزایش انضباط در فعالیت‌های معاملاتی 

ایجاد یک برنامه‌ی معاملاتی به شما امکان می‌دهد تا انضباط و نظم خاصی را در فعالیت‌های معاملاتی خود برقرار سازید. این رویکرد کلید دستیابی به سودهای پایدار و طولانی‌مدت در بازارها است. در حالی که معامله‌گران معمولاً اخبار مالی را برای یافتن فرصت‌های تجاری جدید دنبال می‌کنند، پایبندی به یک برنامه‌ی مشخص معاملاتی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

• بهبود ثبات در فعالیت‌های معاملاتی 

ثبات یک عنصر حیاتی برای دستیابی به موفقیت در معاملات خواهد بود. طرح تریدینگ به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که معاملات‌تان منظم و مرتب خواهند بود؛ زیرا شما را ملزم خواهد کرد تا اقدامات مشابهی را انجام دهید و بر اساس معیارهایی که از پیش تنظیم شده‌اند، تصمیم‌گیری کنید.

این کار از رفتارهای تجاری ناگهانی و ناسازگار که می‌توانند به نتایج غیرقابل پیش‌بینی منجر شوند، جلوگیری می‌کند.

• آمادگی بهتر و کاهش اضطراب

طراحی یک استراتژی معاملاتی دقیق باعث آمادگی بیشتر شما در مواجهه با شرایط مختلف بازار می‌شود. با برنامه‌ریزی از پیش برای سناریوهای گوناگون، می‌توانید اضطرابی که معمولاً در معاملات رخ می‌دهد را بکاهید. داشتن یک مسیر عملی و مشخص به شما کمک می‌کند تا از تحت تأثیر قرار گرفتن توسط نوسانات غیر منتظره بازار جلوگیری کنید.

• از بین بردن واکنش‌های عاطفی

با پیاده‌سازی یک رویکرد استراتژیک درون برنامه‌ی تجاری مشخص، قادر خواهید بود که واکنش‌های عاطفی ناشی از تغییرات در بازار را محدود سازید. اغلب، احساسات مانند انجام یک معامله بر اساس انتقام یا اعتماد به نفس بیش از حد پس از کسب سود به اتخاذ تصمیمات تجاری اشتباه منجر می‌شوند؛ داشتن یک برنامه معاملاتی منظم به شما در کنترل احساسات خود کمک می‌کند.

• بهبود فرآیندهای مدیریت ریسک و تصمیم گیری

یک برنامه‌ی تجاری که به درستی اجرا شود و شامل دستورالعمل‌های واضح جهت ورود و خروج از معاملات و مدیریت ریسک باشد، به بهبود تصمیم‌گیری‌های شما کمک می‌کند. 

رعایت این قوانین باعث خواهد شد که احتمال پیروی بیش از حد از بازار، انجام معاملات بیش از حد یا پذیرش ریسک‌های بزرگ کاهش یابد. این رویکرد سیستماتیک در تصمیم‌گیری، مدیریت ریسک و رفتار کلی در معاملات شما تاثیر چشمگیری دارد و به بهبود عملکرد شما منجر می‌شود.

نحوه استفاده از یک برنامه معاملاتی

حال که با مراحل ساخت پلن معاملاتی آشنا شدید، احتمالا این سوال برایتان پیش می‌آید که چطور از این برنامه معاملاتی استفاده کنیم؟ در ادامه، به بررسی نحوه استفاده از یک برنامه معاملاتی می‌پردازیم:

• پی‌ریزی یک نظریه برای فعالیت در بازار مورد نظر

پیش از آنکه شروع به تدوین برنامه‌ی معاملاتی خود کنید، لازم است که درکی از دینامیک‌های بازار به دست آورید. 

ابتدا باید به این سؤال پاسخ دهید که چرا معتقدید می‌توانید از بازارها سود ببرید؛ پاسخ به این سوال، باعث می‌شود که در تعیین استراتژی معاملاتی شما برای بازار مورد نظرتان مؤثر باشد. همچنین، اطلاعات کاملی را در مورد مدل‌های مختلف کارگزاری به دست آورید تا بتوانید با آگاهی کامل وارد عمل شوید.

• تعیین بازه زمانی برای معاملات

انتخاب بازه زمانی مناسب برای معاملات پیش از کسب تجربه، کمی دشوار خواهد بود؛ نمی‌دانید که آیا بهتر است به تریدهای سریع (اسکالپینگ) بپردازید یا به معاملات مبتنی بر نوسانات روزانه. بر اساس شرایط خود شروع کنید؛ اگر زمان کافی برای مشاهده بازار در طولانی مدت را دارید، معاملات روزانه گزینه خوبی برای شما خواهد بود. با تداوم در یادگیری و کسب اطلاعات، می‌توانید به زمانی برسید که تصمیم‌گیری کنید کدام نوع معامله برای شما مناسب‌تر است.

• انتخاب یک ابزار برای تشخیص روند

هنگام مشاهده‌ی پین‌بار، وارد معامله نشوید. در شرایطی که بازار در مسیر صعودی قرار دارد، اقدام به معامله کنید و از پین‌بار صعودی برای آغاز فعالیت‌های معاملاتی خود بهره ببرید.

• تدوین استراتژی ریسک 

قواعد ورود و خروج مشخصی برای خود تنظیم کنید؛ این اقدام به کاهش ریسک‌های معاملاتی شما کمک می‌کند. روش اصلی برای انجام این کار، تعیین اندازه‌ی موقعیت است. حجم موقعیتی که در یک تنظیم معاملاتی انتخاب می‌کنید، میزان پولی را که در معرض ریسک قرار می‌دهید را تعیین خواهد کرد.

• قوانین معاملاتی خود را بنویسید و آن‌ها را آزمایش کنید 

احتمالا در این مرحله، قوانین معاملاتی را به خاطر بسپارید. با این وجود، همچنان باید این قوانین را به صورت مکتوب درآورید. 

داشتن یک برنامه‌ی معاملاتی نوشتاری، روشی موثر جهت تضمین نظم و انضباط در معاملات است. پس از نگارش، قواعد نوشته‌شده را به آزمایش بگذارید. در نهایت، برنامه‌ریزی کنید که چگونه برنامه‌ی معاملاتی یا طرح تریدینگ خود را بهبود ببخشید.

چگونه یک برنامه معاملاتی موفق بسازیم؟

همان‌گونه که پیش‌تر اشاره شد، چندین روش وجود دارد که می‌توانند در طراحی طرح معاملاتی شما موثر باشند؛ جهت رسیدن به یک برنامه تریدینگ عالی، لازم است که مراحل زیر را با دقت به اجرا درآوریم:

• تعیین اهداف
• انتخاب یک سبک معاملاتی مناسب
• پرورش یک استراتژی معاملاتی
• انجام تحلیل دقیق و منطقی بازار
• توسعه قوانین برای مدیریت ریسک
• نظارت و ارزیابی مداوم 
• اکتساب دانش و آموزش مستمر

با اجرا کردن مراحل بالا در تریدینگ پلن خود، می‌توانید یک برنامه معاملاتی موفق بسازید و از مزایای آن استفاده کنید.

اگر  به دنبال پلنی هستید که بدون چالش شما را در سریع‌ترین زمان ممکن به سودآوری در معاملات برساند، پیشنهاد میکنیم مطلب همه چیز درباره پلن بدون چالش فاندآپ را بخوانید.

سخن آخر

در این مقاله سعی کردیم، به بررسی کامل برنامه معاملاتی یا تریدینگ پلن، بپردازیم. هر معامله‌گری که خواهان موفقیت در معاملات و بازارهای مالی است، باید به صورت پیوسته از یک برنامه‌ریزی دقیق معاملاتی بهره بگیرد. 

هرچند که در تریدینگ هیچ مسیری جهت سوددهی و کسب درآمد قطعی و تضمین‌شده وجود ندارد، اما با داشتن یک برنامه معاملاتی منظم و کامل، می‌توانید ریسک شکست و زیان را به شدت کاهش دهید.

منابع:

investopedia/ focusedmomentum/ investopedia/ corporatefinanceinstitute